Geen omgangsrecht voor opa of oma    

Vorig jaar maart kwam het CDA met een voorstel om in de wet vast te leggen dat grootouders een omgangsregeling krijgen bij echtscheidingen. Minister Van der Steur ziet echter te veel bezwaren om ermee in zee te gaan.

In het huidige systeem in Nederland hebben grootouders geen voet om op te staan als ze een omgangsregeling willen met hun kleinkinderen. Een echtscheiding tussen de ouders van het kind zorgt er nu nog regelmatig voor dat opa’s en oma’s het contact verliezen met hun kleinkind. Het nauwelijks zien van je kleinkind, dat wens je toch niemand toe?

Uit onderzoek van TNS NIPO blijkt dat bij maar liefst 53% van de grootouders het contact met hun kleinkind is veranderd na de scheiding. Twee derde van die groep opa’s en oma’s gaf aan dat de meeste verdriet omtrent de scheiding uitging naar het leed van de kleinkinderen. Bijna de helft gaf de ex-schoondochter of ex-schoonzoon de schuld voor het gebrek aan contact met de kleinkinderen. Een ruime 12% van de opa’s en oma’s ziet hun kleinkind helemaal niet meer na de scheiding.

In het belang van het kind

Minister Van der Steur schreef een brief aan de Tweede Kamer waarin hij uitlegde waarom het vastleggen van een omgangsregeling in de wet niet haalbaar is: “Familieaangelegenheden en (echt)scheidingen zijn echter een privékwestie. De verantwoordelijkheid voor kinderen berust uiteraard bij de ouders. Zij hebben de plicht de gevolgen van een (echt)scheiding voor kinderen te minimaliseren.”

Van der Steur ziet daarentegen wel in dat dit helaas soms tegen het belang van het kind in gaat. Grootouders zijn immers een belangrijke en stabiele factor in het leven de kleinkinderen. Alleen hoopt Van der Steur dat een omgangsregeling toch op een informele manier geregeld kan worden. Het wettelijk afdwingen zorgt alleen voor een nog ingewikkeldere situatie.

“Grootouders zijn immers een belangrijke en

stabiele factor in het leven van de kleinkinderen”

Toch naar de rechter?

Zit jij helaas in de situatie dat jij je kleinkind niet meer ziet door eens scheiding? Een omgangsregeling kan men helaas niet wettelijk verplichten, maar volgens de huidige wetgeving kunnen grootouders de rechter op z’n minst vragen om een omgangsregeling. In de wet staat namelijk dat bloedverwanten in de tweede graad – opa’s, oma’s, tantes en ooms – een omgangregeling kunnen verzoeken.

De rechter beslist vervolgens op grond van een “nauwe persoonlijke betrekking” of er een omgangsregeling komt of niet. De rechter stelt namelijk een aantal voorwaarden aan een omgangsregeling. Zo moeten de grootouders een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de verzorging en opvoeding van het kleinkind. In andere woorden, er moet een aantoonbare, betekenisvolle relatie zijn met het kind. Regelmatig bezoekjes bij opa en oma of de leuke logeerpartijtjes voldoen niet aan deze voorwaarde.

Het verzoek tot een omgangsregeling is echter geen garantie op een bepaalde regeling. Als puntje bij paaltje komt, hebben de ouders nog steeds het laatste woord. Een regeling afdwingen met vuil taalgebruik of dreigementen is zinloos. Het enige wat je kan doen is hopen dat de ouders inzien hoe waardevol het contact met opa en oma is. Het gesprek aangaan of zelfs mediation kan hierbij helpen.

Er zijn voor je kleinkind

Een scheiding is nooit leuk. Het is een drukke en chaotische tijd, vooral voor de kinderen. De rol van opa en oma wordt dan nog belangrijker. Als grootouder kan je juist dan je kleinkind een veilige en stabiele plek bieden. Een plek waar alles nog gezellig en vrolijk is. Waar ze even niet hoeven te denken aan de situatie.

Praten over de scheiding met je kleinkind is erg lastig. Je wilt niets zeggen waar je later spijt van krijgt. Het is het verstandigst om niet zelf over de scheiding te beginnen. Als je kleinkind jou echter er over aanspreekt, kan je er wel degelijk op reageren. Probeer alleen niet te negatief te zijn over de ouders of over de situatie.

---

Op zoek naar een leuk cadeautje voor je kleinkind?

---

Opa en oma kunnen ‘safe zone’ worden voor het kleinkind. Een rustige plek waar alles nog is zoals het was voor de scheiding begon. Waar ze weer zorgeloos kunnen spelen en lachen. Daar draait het immers om: dat je kleinkind een onbekommerd kind kan blijven, al is het maar voor even.

Steun zoeken bij elkaar

Zie jij als opa of oma helaas je lieve kleinkind niet of amper? Er zijn een aantal websites en facebookgroepen met andere mensen die in dezelfde situatie zitten. Elkaar steunen in deze moeilijke tijd is altijd fijn. Ze kunnen je helpen en moed geven om hoop te houden: samen staan we sterker dan alleen.