Onze normen en waarden – hoe was het toen en hoe is het nu?    

Het leven verandert in rap tempo. Het internet en de smartphone, maar bijvoorbeeld ook een andere kijk op het geloof verandert de manier waarop we met elkaar omgaan. Dat zien we om ons heen gebeuren, maar ook als familieleden onder elkaar hebben we andere omgangsvormen gekregen. Wat is er dan allemaal veranderd de afgelopen jaren? Die vraag kunnen we het beste aan opa’s en oma’s stellen, toch?

Normen en waarden: wat betekent het?

Normen zijn regels die we met elkaar afspreken, wettelijke regelingen maar ook gedragsregels. Bijvoorbeeld, in Nederland kijk je iemand aan tijdens een gesprek. Dat is niet overal even beleefd. En dat we met mes en vork eten, vinden mensen in sommige andere landen echt heel vreemd. Een mes is toch een wapen?

Waarden hangen vaak samen met religie of de maatschappij waar je in leeft en wat je belangrijk vindt in het leven. Bijvoorbeeld eerlijkheid en betrouwbaarheid, maar ook dat je niet persé getrouwd hoeft te zijn om kinderen te krijgen, is een waarde die in ons land al lange tijd geaccepteerd is.

Wat is er veranderd in de wereld om ons heen?

De meeste opa’s en oma’s hebben de omslag gezien in de jaren 70. De traditionele gezagsverhoudingen veranderden, we gingen massaal aan de pil en kregen een televisie. Jongeren zetten zich af tegen de oudere generatie. De laatste jaren kennen we een dergelijke revolutie niet, maar er is wel veel veranderd. Gemiddeld genomen is iedereen onder invloed van technologische ontwikkelingen rijker geworden en hechten we ook meer belang aan materiële zaken. We horen vaak over de ‘individualistische maatschappij’. We zouden minder sociaal  zijn en de opvoeding is veel vrijer geworden.

Wat is het veranderd in het gezinsleven?

Zijn er nog veel kinderen die “u” zeggen tegen opa en oma”? Waarschijnlijk niet zo veel. Veel kinderen, en grootouders vaak ook, voelen zich daar ongemakkelijk bij, ze kennen het niet en we vinden het afstandelijk worden. Kinderen kijken sowieso anders aan tegen ouderen. Ze zien opa en oma meer als gelijke. Met de vrijere opvoeding mag er ook steeds meer in huis. De bank als trampoline, geen probleem. Puberdochter die vriendje mee naar huis neemt en blijft slapen, prima.

Wat is er veranderd aan de rol van de vader?

Zo ook de rol van de vader in het gezin. In Nederland hebben de moeders nog steeds het grootste aandeel in de opvoeding en dagelijkse routine van het gezin. Maar dat verandert. Er zijn steeds meer vaders die meer tijd met de kinderen doorbrengen waardoor de rollen gelijker verdeeld zijn. Een waarde die langzamerhand aan het veranderen is. Alhoewel dit al een tijd geleden heeft ingezet, had opa destijds waarschijnlijk toch een andere rol dan de huidige vaders.