Nee, opa leest wel voor

Voorlezen. Voor een hoop grootouders is het iets vanzelfsprekends, maar dat is het absoluut niet voor een deel van de bevolking! Er zijn volwassenen die geen goede leesbegeleiding op school hebben gekregen. Of er is misschien sprake van nog niet gediagnostiseerde dyslexie. Er zijn veel redenen waarom een volwassene niet goed kan lezen en of schrijven. Het heeft in ieder geval veel invloed op hun leven. Meer over laaggeletterd zijn lees je in dit artikel.

Wat is laaggeletterdheid?

Deze overkoepelende term houdt in dat een volwassene veel moeite heeft met “lezen, schrijven en het begrijpen en toepassen van informatie” (Stichting Lezen & Schrijven). Deze groep mensen beheersen de taal niet voldoende genoeg om goed of volledig te functioneren in de maatschappij. Dit is een groot probleem in Nederland. Het gaat hier namelijk om zo’n 2,5 miljoen mensen in de leeftijdsgroep tussen de 16 en 65 jaar!
Nu zal het gros van de bevolking denken dat het hier hoofdzakelijk om allochtonen zal gaan, maar onderzoek heeft uitgewezen dat tweederde van de laaggeletterden van Nederlandse afkomst is. Het kan dus net zo goed om die leuke buurman of je collega gaan!

“Wanneer ik de telefoon opnam, gebruikte ik altijd dezelfde smoes:
Een momentje, ik heb mijn handen vol. Ik geef even mijn collega.”

Jos Niels

Gevolgen van laaggeletterdheid

Bij het als volwassene niet goed kunnen lezen of schrijven komt veel schaamte kijken. Wat voor velen iets vanzelfsprekends is, levert hen alleen maar kopzorgen en frustraties op. Deze mensen hebben zichzelf door de jaren heen allerlei handigheidjes en trucjes aangeleerd en proberen hun onkunde alsmaar te verbloemen. Ze hebben echter veel moeite met de volgende zaken:

het lezen van de ondertiteling
het schrijven van een (verjaardags-) kaart
het lezen van een routebeschrijving
het invullen van formulieren
het begrijpen van een bijsluiter van medicijnen

Dit zijn natuurlijk maar een paar voorbeelden van zaken waar deze groep mensen bijna dagelijks tegenaan lopen. Hun taalachterstand heeft op veel gebieden van hun leven invloed, maar gelukkig komt er steeds meer aandacht voor laaggeletterdheid.

Aanpak laaggeletterdheid

Doordat het moeite hebben met lezen en schrijven zoveel nadelig effect voor iemand heeft, is door de Rijksoverheid in 2012 een actieplan opgesteld. Hiermee geven ze steun en geld aan verscheidene projecten die laaggeletterdheid aanpakken. Een voorbeeld hiervan is van de Stichting Lezen & Schrijven; ‘Taal voor het Leven’.
Maar ook op regionaal vlak bestaan er veel initiatieven om dit nationale probleem aan te pakken. Zo werken gemeenten, scholen en werkgevers steeds beter samen op taalachterstand eerder te herkennen en aan te kaarten. Daarbij bestaat er ook de mogelijkheid om via bibliotheken vaardigheden te versterken. Dit is heel laagdrempelig en kan zelfs één-op-één met behulp van een Taalcoach. Ook kun je er gratis werkboeken lenen om je vaardigheden te verbeteren.

“Er is een nieuwe wereld voor me opengegaan waarin ik mijn zelfvertrouwen heb teruggekregen.
Maar ik vind het nog het allerleukste dat ik mijn kleinkinderen eindelijk kan voorlezen.”

Anke van de Reijt

Op zoek naar een leuk cadeautje voor je kleinkind?

Misschien is dit artikel van toepassing op iemand die je kent; je moeder of vader of je partner. Op de website van Stichting Lezen & Schrijven vind je een pagina met een filmpje en punten waar je laaggeletterdheid aan kunt herkennen. Maak het bespreekbaar en eindig zo misschien de schaamte of frustratie die sommigen ervaren, want een goede leesvaardigheid is nu eenmaal onmisbaar in het leven.

Bronnen:
Stichting Lezen & Schrijven
De Bieb voor de Zaanstreek
Rijksoverheid