Naar schatting 20.000 opa’s en oma’s hebben geen contact met hun kleinkind(eren) meer. Els de Groen is een van die grootouders. Velen kampen met schaamtegevoelens. Grootouderschap is immers een bron van geluk, als het juist tot verdriet leidt, zwijg je daar liever over.
Met de novelle ‘Even kaas halen’ wil Els het taboe te doorbreken. Met het zeer recent verschenen boek hoopt ze het thema bespreekbaar te maken. Praten kan het begin van een oplossing zijn! Graag besteden we aandacht aan dit thema dat een stempel drukt op meerdere generaties binnen families. Lees hieronder het verhaal van Els.
Ik ben 73 jaar, schrijver, dichter, schilder en oma van drie kleinkinderen die ik sinds 2018 hooguit zeven keer heb gezien en sinds een jaar helemaal niet meer. Het is iets waarvoor ik me schaam, zoals velen van de ongeveer twintigduizend grootouders die hun kleinkinderen nooit meer zien. Opa’s en oma’s worden geassocieerd met vertrouwelijkheid en plezier. Wie niet aan dat beeld voldoet, schiet automatisch tekort. Dus als leeftijdgenoten over hun kleinkind praten, meestal trots en vertederd, ga ik hun vragen uit de weg.
Een groot deel van mijn leven heb ik met jongeren gewerkt: in het onderwijs, als jeugdboekenschrijver en als redactrice van de AD-kinderkrant, waarvoor ik jarenlang kinderen heb geïnterviewd: oorlogskinderen, vluchtelingen, kinderen van binnenvaartschippers of kermisexploitanten… De interviews zijn bekroond met de Jantje Betonprijs. Uit het juryrapport: ‘De krant schrijft niet alleen over kinderen en onderwerpen die kinderen interesseren, maar laat ze ook zelf uitvoerig aan het woord…” Wat me in gesprekken met kinderen zo boeit, zijn hun onbevangenheid en ijzeren logica. Kinderen doen niet alsof. Ze spelen nog geen rol zoals grote mensen vaak doen, totdat ze -oud geworden- hun vergankelijkheid beseffen en weer oog krijgen voor essenties. Juist dat smeedt, volgens mij, de band tussen oud en jong. Niet in levenservaring maar in hun omgang zijn grootouders en kleinkinderen elkaars emotionele gelijken.
Hoe komt het dan dat ík zo’n belabberde oma ben en zelfs geen kans kreeg om een goede te worden? Bij mij lag het aan ziekte in het gezin van één mijn kinderen en aan mijn stagnerende hulp omdat ook ik ziek was. Een situatie die escaleerde. Bij anderen ligt het aan scheidingen, stress, een ontslag… De aanleidingen verschillen, maar de gevolgen zijn eender: verdriet. Uiteindelijk besloot ik mijn gepieker een vorm te geven en schreef ik ‘Even kaas halen’, een novelle waarin beurtelings een kind, een moeder en een oma aan het woord komen. Femke is negen, Emma veertig en Anne eenenzeventig jaar. Alle drie zijn ze slachtoffer in een conflict dat zich langgeleden voordeed en nooit is bijgelegd. Tot Femke een ontdekking doet. Geen verhaal van een ziekte, maar van een verkeerde beslissing op een cruciaal moment. Net als bij mij.
Voor mijn kleinkind, het enige platform voor grootouders, is onlangs opgeheven. En de nieuwe wet Drempelverlaging omgang grootouders dwingt nog steeds tot een gang naar de rechter. En dáár hebben veel ouderen moeite mee. Ze kampen met gevoelens van gêne en willen relaties liefst in stilte herstellen. Bovendien hebben ze haast.
Kleinkinderen en grootouders kennen een andere klok. Je bent maar even kleuter, even kind, even tiener en in al die fasen kan de band met een opa of oma een grote betekenis hebben. Je bent ook maar even oud en voelt de tijd door je vingers glippen, samen met unieke momenten die niet meer zijn in te halen. Mocht dit boek mij niet meer helpen, dan hoop ik dat het een pijnlijk taboe helpt te doorbreken. Dat het anderen helpt.
Meer weten én lezen?
- Els de Groen – www.elsdegroen.nl
- ‘Even kaas halen’ is onder andere te bestellen bij Bruna https://www.bruna.nl/boeken/even-kaas-halen-9789493214811
- Uitgeverij In de Knipscheer, € 17,50 (116 blz.) ISBN: 978 94 93214 81 1
Ben jij ook een trotse grootouder en wil je op de hoogte blijven?
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief
Bedankt voor de aanmelding
Er ging iets fout. Probeer het nogmaals
Comments are closed.