Opvoeden vroeger en nu: vind je dat je kleinkinderen goed opgevoed worden?    

Opvoeden, het is niet altijd eenvoudig. Men zegt vaak: het is het enige ‘vak’ waar je geen opleiding voor krijgt. Als opa en oma heb je het allemaal al een keer gedaan, maar wel in een andere tijd waarin men andere ideeën over opvoeden had dan nu. En jij bent ook weer anders opgevoed door jouw ouders. Dus hoe kijk je nu eigenlijk aan tegen de manier waarop je kleinkinderen opgevoed worden.

Veel opa’s en oma’s van nu zijn rondom de jaren 60 geboren en hebben waarschijnlijk het staartje van de autoritaire opvoedingsstijl meegemaakt: vaders wil was wet en tegenspraak werd niet geduld. Maar in de jaren 60 en 70 verandert de samenleving en daarmee ook de manier van opvoeden. Daar zorgden de jongeren zelf trouwens ook wel voor. Het waren de jaren van de hippies en  provo’s. Zij schopten tegen de gevestigde orde en het was al helemaal ‘ not done’ om naar je ouders te luisteren.

De manier van opvoeden verandert

De manier van opvoeden verandert dus met elke generatie. Grappig is wel dat je van veel opvoeders hoort dat ze toch (veel) dingen overnemen van hun eigen ouders. En ook de invloed van een aantal bekende opvoedkundige op het gebied van de opvoeding is niet uit te vlakken.

Bekende opvoedkundige

• Benjamin Spock

Dr. Benjamin Spock, een Amerikaanse kinderarts werd in 1946 in één klap wereldberoemd met zijn bestseller: ‘ Baby and Child Care’ Zijn ideeën over de zorg voor kinderen hebben veel ouders uit meerdere generaties beïnvloed. Ze gingen hun kind meer als individu zien, gingen meer flexibel met ze om en behandelden hen met meer genegenheid. Dit in tegenstelling tot de algemeen aanvaarde norm vóór hem, die inhield dat het opvoeden van kinderen op het opbouwen van discipline gericht zou moeten zijn en dat baby’s niet “bedorven” zouden mogen worden door hen bijvoorbeeld op te pakken als ze huilden.

Het schijnt trouwens dat hij er zelf als vader weinig van bakte. Dit is de mening van zijn twee zoons, beschreven in een artikel uit het archief van dagblad Trouw

• Thomas Gordon

De amerikaan Thomas Gordon, klinisch psycholoog is vooral bekend geworden vanwege de ‘Gordon-methode’. Hij schreef o.a. het boek ‘Luisteren naar kinderen’ (1970)  en ontwikkelde cursussen voor ouders. Bekend waren zijn begrippen als ‘actief luisteren’ en de ‘ik-boodschap’. Zijn methodes waren er op gericht om de relatie tussen ouder en kind te verbeteren. Dat hij zijn ideeën gelanceerd heeft in de tijd van de anti-autoritaire opvoeding heeft zeker aan zijn populariteit bijgedragen.

• Supernanny

En dan hebben we in deze tijd Jo Frost, de supernanny. Met haar uitgesproken opvoed adviezen en bekende aanpak (Naughty Step) reist zij door het land om gezinnen met onhandelbare kinderen bij te staan.

Duidelijkheid en veiligheid

Maar elke opvoeder kiest toch de manier van opvoeden die goed bij hem past en waarvan hij vindt dat dat het beste is voor de kinderen. Zo wordt er in deze tijd ook nog op verschillende manieren opgevoed: van autoritair tot heel vrij op en alles wat daar tussenin zit. Opvallend in deze tijd is wel dat er veel onderhandeld wordt met de kinderen en dat ouders vaak ‘bang’ lijken om te corrigeren:” als ik ze verbied televisie te kijken, dan heb ik een hok vol herrie”. Toch blijkt telkens weer dat jonge kinderen en pubers het beste gedijen in een omgeving waar duidelijkheid de boventoon voert. Dat creëert veiligheid.

Liefde en respect

Alle ouders willen uiteindelijke het beste voor hun kind en alle grootouders voor hun kleinkinderen. Dan moet je misschien wel eens slikken als je het met bepaalde opvoedingsideeën van je kinderen niet eens bent. Maar de meeste ouders leren opvoeden met vallen en opstaan. En waar liefde en respect als basis dienen, is er al een grote stap gemaakt.