Hersenschudding herkennen bij kinderen   

Ongelooflijk maar waar: een hersenschudding wordt vaak over het hoofd gezien! Het lijkt soms op een griepje: wat misselijk, niet lekker, moe, transpireren maar het koud hebben. En wat het niet makkelijker maakt: vandaag de dag is misselijkheid juist een symptoom van het heersende buikvirus. Dus denk je snel dat het niets meer is. Hoofdpijn hebben we ook allemaal wel eens en is net als buikpijn een vaak gehoorde kinderklacht. Ga maar uitvinden wat de oorzaak is.

Daarom gaat het vandaag over hersenschudding herkennen

Als je kleinkind klaagt over hoofdpijn, of ineens misselijk wordt, loont het de moeite om goed na te gaan of het een klap op het hoofd heeft gehad. Dit kan bijvoorbeeld door een val tijdens de gymles komen, of een schommel tegen het hoofd, of gestruikeld en met het hoofd tegen een tafel gevallen. Er zijn vele manieren waarbij je al een lichte hersenschudding op kunt lopen.

Oorzaak bekend: eerste symptomen

• Al dan niet buiten bewustzijn
• Hoofdpijn
• Wazig of dubbel zien
• Duizelig, gedesoriënteerd, verwardheid
• Misselijk
• Gevoelloze ledematen
• Warrig praten, vertraagd antwoorden of juist stil zijn
• Sufheid, verdoofdheid, slaperigheid
• Geheugenverlies, niet weten wat er gebeurd is
• Geïrriteerd reageren
• Extra gevoelig voor licht en geluid
• Eventueel bloed uit een oor

Als het net gebeurd is, kun je een aantal vragen stellen:

• om de oriëntatie te testen: hoe heet je? Waar zijn we? Hoe oud ben je? Welke dag is het vandaag?
• om de concentratie te testen: tel van 10 tot 0.
• om het geheugen te testen: wat was het kind aan het doen en met wie het aan het spelen was.

Als het kind (weer) buiten bewustzijn valt, altijd meteen de dokter of 112 bellen.

Je loopt zomaar een hersenschudding op.

Daar hoef je niet voor buiten bewustzijn te zijn geweest.

Oorzaak hersenschudding onbekend, symptomen luiden alarmbel

Een kind vindt het vaak al moeilijk om in detail te vertellen wat er gebeurd is. Maar na een flinke klap op het hoofd kan het ook een stukje geheugen kwijt zijn. Dan is het onmogelijk om de oorzaak te herleiden. Des te belangrijker om op de volgende symptomen te letten:

• Aanhoudende hoofdpijn

Na een klap op het hoofd heb je pijn op de geraakte plek. Uiteraard geldt dat hoe harder de klap was, hoe meer pijn. Belangrijk om te beseffen is dat de hersenen al door elkaar kunnen zijn geschud zonder dat iemand het bewustzijn heeft verloren. Dus bewustzijnsverlies is een graadmeter in welke categorie de hersenschudding valt: licht, middel of zwaar, maar niet OF er sprake is van een hersenschudding.

Als de klap hard is geweest, krijg je vaak een wekadvies mee door de arts. Dit is omdat de eerste 24 uur onderhuidse bloedingen kunnen ontstaan die druk geven op de hersenen. Dan moet er medisch ingegrepen worden.

Hoofdpijn duurt lang en is meerdere dagen of weken voelbaar. Je mag je kleinkind paracetamol geven, maar geen aspirines. Dat verdunt het bloed.

• Misselijk

Eigenlijk speelt misselijkheid altijd wel een rol bij een hersenschudding. Hier is het belangrijk te weten dat dit een van de symptomen is die ook enkele dagen of weken later pas kunnen optreden. Het hoeft dus niet altijd vlak na de klap op te treden. Dus als je kleinkind het weekend het hoofd heeft bezeerd, maar pas maandagavond begint over te geven en over hoofdpijn klaagt, moet je een hersenschudding als mogelijke oorzaak in overweging nemen.

• Koude transpiratie

Ook heftig transpireren en warm aanvoelen, terwijl je kleinkind het koud heeft, is een symptoom. Hier denk je snel aan griep en koorts, maar het hoort ook in het rijtje van een hersenschudding thuis.

• Duizeligheid, zwabberend lopen

Als je kleinkind onvast op de beentjes staat en loopt alsof het op een schommelende boot staat, geeft dat duidelijk aan dat de hersenen een klap hebben gehad, zeker in combinatie met andere symptomen. Fietsen gaat zigzaggend en eindigt op de grond, dus laat het hem of haar even niet doen.

• Concentratieproblemen

Het is moeilijker de concentratie vast te houden. Je bent snel vermoeid en suffig, je hebt meer slaap nodig. Ook de pijn en ontregeling van de hersenen tasten de concentratie aan.

• Geïrriteerd reageren

Als je kleinkind ineens anders dan anders reageert op sommige momenten, met name een kort lontje heeft, is dit samen met de andere symptomen een aanwijzing om aan een hersenschudding te denken. Zeker als het zich verschuilt voor of boos reageert op harde geluiden of schel licht.

• Geheugenproblemen

Dit is bij het wat oudere kleinkind beter te herkennen. Als hij of zij ineens gaten in het geheugen heeft, of zich het voorval niet meer kan herinneren, moeite heeft met concentreren op je vraag en dan geen antwoord kan geven, is het geheugen door de klap aangetast en wijst dat op een hersenschudding.

Wat te doen bij een hersenschudding?

Rust is een heel belangrijk medicijn. De huisarts zal aangeven dat paracetamol mag, maar ga niet zelf dokteren met allerlei middeltjes. Rust blijft hierbij het sleutelwoord, op korte maar ook langere termijn. Een lichte hersenschudding kan met een week wegtrekken, maar het kan zeker ook langer duren. Als het een zware hersenschudding betreft, is langer extra rust inplannen zeer belangrijk. De hersenen zijn tenslotte de computer van het hele lichaam en sturen alles aan. Het extra vocht trekt langzamer weg dan in goed doorbloede gebieden en dat heeft tijd nodig. Dit verklaart dus ook waarom je langer last kunt houden van evenwichtstoornissen, ineens misselijk kunt worden van een kermisattractie, sneller moe blijft worden gedurende langere tijd en ook dat je geheugen en concentratie langer nodig hebben  om bij te trekken.

Het is goed om je kleinkind weer lekker te laten spelen wanneer hij of zij zelf aangeeft dit te willen.

Je hoeft niet meer 6 weken in een donkere kamer te liggen.

Enkel bedrust stimuleert de hersenen niet weer nieuwe verbindingen te leggen. Maar let erop dat het met aanpassing aan wat je kleinkind nu aankan, gebeurt:

• wat vroeger naar bed brengen en minimaal 10 uur slaap geven, want het zal veel sneller moe zijn na de gewone activiteiten,
• niet laten sporten of activiteiten doen die een nieuwe botsing met het hoofd uitlokken,
• zo min mogelijk schermtijd (tablet, telefoon, XBOX, etc.) om extra prikkeling van de hersenen te voorkomen en
• goed in de gaten houden of er oververmoeidheidsverschijnselen optreden:

• meer hoofdpijn
• transpireren
• misselijk
• slaperig
• niet lekker voelen

Als het kind over zijn grenzen gaat, ben jij diegene die aan de rem moet trekken!

Nogmaals: rust is dan het beste medicijn. En als de symptomen niet verminderen of verergeren: het zekere voor het onzekere nemen en een arts bellen. Hoe serieuzer je dit vanaf het begin behandelt, hoe kleiner de kans op lange-termijn effecten.

Via deze link kun je je informeren hoe je met een 2-minutentest als (groot)ouder een hersenschudding kunt herkennen. Vooral bij kinderen die een contactsport doen, is het goed om dit aan het begin van het seizoen als referentiepunt een keer af te nemen. Mocht er een mogelijke hersenschudding optreden gedurende het seizoen, kun je deze test bij je (klein)kind afnemen en de resultaten vergelijken.

---

Op zoek naar een leuk cadeautje voor je kleinkind?

---

Gezondheidsplein heeft een handige kaart gemaakt waarbij je de 10 belangrijkste symptomen van een hersenschudding kunt checken. Op de achterkant staat wat je moet doen. Je kunt hem hier printen.

Als je meer wilt lezen, kun je op de website van de hersenstichting meer lezen. Ook vind je meer informatie hier.