Hechting kinderen balangrijk – 4 vormen en gevolgen    

Alle kinderen hebben een behoefte aan een duurzame en continue relatie met hun opvoeders. Dit is belangrijk voor het kind, omdat dit ervoor zorgt dat hij/zij zich veilig geborgen kan voelen en later goed zal functioneren in de maatschappij. Verloopt de hechting niet goed, dan krijgen kinderen later vaak te kampen met leer- en relatieproblemen. Lees hier welke 4 verschillende vormen van hechting er zijn, hoe deze ontstaan en wat de gevolgen zijn op de lange termijn voor het kind.

Veilige hechtingen

Zoals het met iedere relatie is, zijn er diverse manieren waarop zo’n gehechtheidsrelatie tot stand kan komen. Het proces van hechten begint eigen al direct na de geboorte en is rond de vierde verjaardag van het kind voltooid. Er zijn er veilige hechtingen en onveilige hechtingen. Een gezonde en veilige gehechtheidsrelatie kan ervoor zorgen dat jouw kleinkind zich veilig geborgen voelt en goed sociaal leert te functioneren. Een veilige hechting ontstaat er onder andere door veel te knuffelen (fysiek huid contact) en door veel aandacht voor een kind te hebben (adequaat reageren op signalen). Opvoeders zorgen ervoor dat een emotioneel gezond kind voorgebracht kan worden. Een kleinkind dat vertrouwen heeft in zijn opvoeders en de wereld om zich heen.

Onveilige hechtingen

Helaas kunnen opvoeders niet altijd voor deze fijne situatie zorgen. Dit komt door psychische of fysieke klachten, stress (relationeel of financieel), of een bepaalde opvatting over opvoeden (laat maar huilen, anders verwen ik het kind). Zo ontstaat er een onveilige hechting. Kinderen die een onveilige hechting hebben (ongeveer 30% van de kinderen), kampen later vaak met leer- en relatieproblemen, zijn lastig aanspreekbaar en ontwikkelen een laag gevoel voor eigenwaarde. Hier kan je kleinkind de rest van zijn leven last van hebben.

De hechtingsstijlen op een rij:

1. Veilig gehecht

Als een kleinkind alleen gelaten wordt in een vreemde omgeving, is de kans groot dat hij/zij van streek raakt. Waar is mama, papa, oma of opa? Jouw kleinkind reageert positief als hij terugkeert bij de opvoeder. Je kleinkind zoekt dan namelijk bescherming en veiligheid bij de opvoeder, in dit geval opa of oma.

Bij een veilig gehecht kleinkind is de balans tussen nabijheid zoeken en de wereld ontdekken in evenwicht. Dit betekent dat als je kleinkind zich angstig voelt, hij de nabijheid van de opvoeder op zal zoeken. Als je kleinkind zich op zijn gemakt voelt, zal hij daarentegen de omgeving verkennen of zich verdiepen in zijn spelletje.

“Opvoeders zorgen ervoor dat een emotioneel

gezond kind voorgebracht kan worden”

2. Onveilig gehecht – vermijdend

Kleinkinderen die vermijdend gehecht zijn, gaan hun omgeving verkennen op het moment dat de opvoeder hen alleen laat. Ze gaan alleen op onderzoek uit. Als opa, oma of ouder vervolgens terug komt, dan zal een vermijdend gehecht kleinkind hen vermijden.

Het kan voorkomen dat een vermijdend gehecht kleinkind je compleet negeert. Het kleinkind weert de opvoeder af en is emotioneel uit evenwicht. Vaak gaan dit soort kinderen ten onrechte door voor ‘vroeg zelfstandig’. Dit is echter niet het geval: het kleinkind doet geen beroep meer op de opvoeder uit angst voor afwijzing. Hierdoor is het gehechtheidsgedrag geminimaliseerd.

3. Onveilig gehecht – afwerend of ambivalent

Kleinkinderen met deze vorm van gehechtheidsrelatie zijn bijna ontroostbaar. Aan de ene kant klampen zij zich huilend vast aan de opvoeder wanneer deze hen wil verlaten. Aan de andere kant zijn dit soort kleinkinderen boos en teleurgesteld. Om die reden laten ze afwerend gedrag zien wanneer de opvoeder weer terug komt.

Kleinkinderen die afwerend of ambivalent gehecht zijn, spelen amper met andere kinderen en hebben geen interesse in hun omgeving. De strategie die jouw kleinkind dan ontwikkeld heeft, is het maximaliseren van gehechtheidsgedrag. Dit veroorzaakt weer boosheid bij de opvoeder wat resulteert in straf.

---

Op zoek naar een leuk cadeautje voor je kleinkind?

---

4. Onveilig gehecht – angst-gedesorganiseerd

Kleinkinderen die deze vorm van gehechtheidsrelatie hebben, vallen onder de drie eerder genoemde vormen. Het is bij deze vorm tamelijk onvoorspelbaar hoe jouw kleinkind zal reageren. Het lijkt alsof kinderen met deze vorm van onveilig gehechtheid tegenstrijdige verwachtingen hebben over de beschikbaarheid van de opvoeder of zelfs bang zijn voor de opvoeder.

Bij deze kleinkinderen lijkt het alsof de nabijheid van de opvoeder de stress bij het kind eerder verhoogt dan verlaagd. In plaats van dat jij rust brengt, veroorzaak je ineens stress voor je kleinkind. Deze vorm van hechtingen kan voorkomen door vroegere mishandeling.